Op 12 februari 2007 belde Frouke Westra
mij met een merkwaardig verhaal. Zij had op mijn site de namen gevonden
die ook op haar servies stonden. Het ging om het echtpaar Eekhof
– Starke (Jan Theodoruszoon Eekhoff en Anje Reints Starke). De
Grootvader van Anje, Reint Jans Starke is een broer van mijn voorvader
Jacob Jans de Groot. Hij zal vanwege zijn lichaamslengte de familienaam
de Groot hebben aangenomen, terwijl zijn broer Reint Jan de familienaam
van zijn vrouw Rixte Starke aannam. Frouke wist mij te vertellen dat
het servies uit een erfenis van haar tante Martha Johanna Jacoba Helena
Westra afkomstig was. Er zat een briefje in waarop 8 juli 1830 was
geschreven. Het was al snel duidelijk dat dit de datum was waarop Jan
Eekhoff met Anje Starke trouwde. Ogenschijnlijk was er totaal geen
relatie met mijn familie en het was dus een raadsel hoe dit servies in
het bezit van de familie Westra is gekomen. Het enige wat ik kon
bedenken was, dat het mogelijk in de handel is gekomen, en door de
familie Westra is gekocht. Maar om deze veronderstelling te onderbouwen
moest ik alle familierelaties uitsluiten, en dus begon ik een
kwartierstaat van Martha Westra samen te stellen. Vervolgens ontdekte
ik dat haar schoonmoeder Aaltje Roos een zuster van Grietje Roos, de
schoondochter van het echtpaar Eekhof-Starke, was. En dus is het
raadsel opgelost.
Foto's boven; Het servies en Huwelijksadvertentie uit de "Oprechte Haarlemsche Courant" van 13 juli 1830
Op de foto, de nog bewaard gebleven delen
van een gecombineerd negentiende eeuws Biedermeier koffie- en
theeservies. Een kompleet servies bestond uit een koffiepot, theepot,
melkkan, suikerpot, spoelkom (bedoeld om koffie of theekopjes mee om te spoelen) en evenveel koffie- en theekopkopen met schotels (gemiddeld
tussen 6 en 12 stuks). Mogelijk zijn de andere delen
tijdens vererving bij andere familieleden terecht gekomen of stuk
gegaan. Op de foto van links naar rechts, theekop met schotel, koffiepot
en melkkan. Onder op het serviesgoed staan verschillende tekens: de
koffiepot heeft geen merk, het schoteltje heeft een sterretje met daarbij de
letters: SEWKIJ , onder op het melkkannetje staat een spiraal
en onder de theekop een dubbele ring ter grootte van een ouderwetse
rijksdaalder. De koffiepot is ongeveer 20 cm. hoog. Op elk stuk staat
de met een laurierkrans omgeven tekst “J:Ekhoff :T.Zoon & Anjo:Reints:Starke.”. Het servies zal gezien de datum op het briefje een huwelijkscadeau zijn geweest. Nederland
heeft in de tweede helft van de achttiende en het begin van de
negentiende eeuw diverse porseleinfabrieken gekend. Geen van deze was
rond 1830 meer actief. Het betreft hier dus buitenlands porselein,
vermoedelijk afkomstig uit Duitsland, België of Frankrijk. Er
waren in Nederland in de gehele negentiende eeuw nog wel kleine
ateliers actief die buitenlands porselein in Nederland importeerden om
te beschilderen en/of te vergulden. Het gaat daarbij bijna altijd om
gelegenheidsporselein dat is voorzien van een opschrift. ( met dank
aan Jaap Jongstra, assistent-conservator Europese keramiek,Nationaal keramiekmuseum, Princessehof
Leeuwarden).