Hoe het servies van Jan Eekhoff en Anje Starke in het bezit komt van Frouke Westra

Op 12 februari 2007 belde Frouke Westra mij met een merkwaardig verhaal. Zij had op mijn site de namen gevonden die ook op haar servies stonden. Het ging om het echtpaar Eekhof – Starke (Jan Theodoruszoon Eekhoff en Anje Reints Starke). De Grootvader van Anje, Reint Jans Starke is een broer van mijn voorvader Jacob Jans de Groot. Hij zal vanwege zijn lichaamslengte de familienaam de Groot hebben aangenomen, terwijl zijn broer Reint Jan de familienaam van zijn vrouw Rixte Starke aannam. Frouke wist mij te vertellen dat het servies uit een erfenis van haar tante Martha Johanna Jacoba Helena Westra afkomstig was. Er zat een briefje in waarop 8 juli 1830 was geschreven. Het was al snel duidelijk dat dit de datum was waarop Jan Eekhoff met Anje Starke trouwde. Ogenschijnlijk was er totaal geen relatie met mijn familie en het was dus een raadsel hoe dit servies in het bezit van de familie Westra is gekomen. Het enige wat ik kon bedenken was, dat het mogelijk in de handel is gekomen, en door de familie Westra is gekocht. Maar om deze veronderstelling te onderbouwen moest ik alle familierelaties uitsluiten, en dus begon ik een kwartierstaat van Martha Westra samen te stellen. Vervolgens ontdekte ik dat haar schoonmoeder Aaltje Roos een zuster van Grietje Roos, de schoondochter van het echtpaar Eekhof-Starke, was. En dus is het raadsel opgelost.



Foto's boven; Het servies en Huwelijksadvertentie uit de "Oprechte Haarlemsche Courant" van 13 juli 1830

Op de foto, de nog bewaard gebleven delen van een gecombineerd negentiende eeuws Biedermeier koffie- en theeservies. Een kompleet servies bestond uit een koffiepot, theepot, melkkan, suikerpot, spoelkom (bedoeld om koffie of theekopjes mee om te spoelen) en evenveel koffie- en theekopkopen met schotels (gemiddeld tussen 6 en 12 stuks). Mogelijk zijn de andere delen tijdens vererving bij andere familieleden terecht gekomen of stuk gegaan. Op de foto van links naar rechts, theekop met schotel, koffiepot en melkkan. Onder op het serviesgoed staan verschillende tekens: de koffiepot heeft geen merk, het schoteltje heeft een sterretje met daarbij de letters: SEWKIJ , onder op het melkkannetje staat een spiraal en onder de theekop een dubbele ring ter grootte van een ouderwetse rijksdaalder. De koffiepot is ongeveer 20 cm. hoog. Op elk stuk staat de met een laurierkrans omgeven tekst “J:Ekhoff :T.Zoon & Anjo:Reints:Starke.”. Het servies zal gezien de datum op het briefje een huwelijkscadeau zijn geweest. Nederland heeft in de tweede helft van de achttiende en het begin van de negentiende eeuw diverse porseleinfabrieken gekend. Geen van deze was rond 1830 meer actief. Het betreft hier dus buitenlands porselein, vermoedelijk afkomstig uit Duitsland, België of Frankrijk. Er waren in Nederland in de gehele negentiende eeuw nog wel kleine ateliers actief die buitenlands porselein in Nederland importeerden om te beschilderen en/of te vergulden. Het gaat daarbij bijna altijd om gelegenheidsporselein dat is voorzien van een opschrift. ( met dank aan Jaap Jongstra, assistent-conservator Europese keramiek,Nationaal keramiekmuseum, Princessehof  Leeuwarden).

Jan Theodoruszoon Eekhoff
, koffiehuis-houder en kastelein, geboren te Groningen op 22 mei 1783, wonende aldaar, overleden aldaar op 23 oktober 1843, 60 jaar oud, zoon van Theodorus Eekhoff en Diewertje Friesenborg. Jan was gehuwd (1) met  Harmanna Numan, geboren rond 1780, overleden op 24 oktober 1827, ongeveer 47 jaar oud. Uit dit huwelijk:  Diewertje Eekhoff, geboren te Groningen op 5 mei 1811, overleden aldaar op 10 april 1871, 59 jaar oud. Diewertje is getrouwd te Groningen op 12 januari 1832, op 20-jarige leeftijd met Klaas Ties van den Bos (22 jaar oud), koopman en restauratiehouder, geboren te Groningen op 26 februari 1809, wonende te Leeuwarden, overleden aldaar op 28 mei 1883, 74 jaar oud, zoon van Willem van den Bos en Fokje Klaassens de Vries. Jan is getrouwd te Groningen op 8 juli 1830, op 47-jarige leeftijd (2) met  Anje Reints Starke (22 jaar oud), tafelhoudster, gedoopt te Groningen op 13 april 1808, dochter van Jan Reints Starke en Eite Dina Jansen Noorman. Anje is later getrouwd te Groningen op 21 november 1855, op 47-jarige leeftijd met Geert Starke (51 jaar oud), broodbakker, geboren te Groningen op 12 juni 1804, zoon van Wijcher Geerts Starke en Teelkina Willems Bolte. Geert is eerder getrouwd te Groningen op 12 juli 1843, op 39-jarige leeftijd met Eikedina Meidema (36 jaar oud), geboren te Groningen op 24 april 1807, dochter van Geert Hindriks Meidema en Anna Maria Knoest.

Foto's onder; Het briefje dat in het servies werd gevonden en een afbeelding van de tekst op het servies.

Foto rechts: het café van Jan Eekhoff omstreeks 1900. Het café met de naam “De Pool” stond tot aan 1945 op de linkerhoek van de Oude Ebbingestraat en de Grote Markt. De ingang naar het 
café was aan de Grote Markt en de ingang naar de bovenzaal waar sinds 11 oktober 1838 de studenten sociëteit van Mutua Fides was gevestigd, bevond zich in de Ebbingestraat. De studenten moesten via een hoge stenen trap van 1 meter 20 breed (op de foto niet meer aanwezig), die het trottoir deels in beslag nam, naar binnen. De studenten sociëteit bleef tot 1883 in dit pand gevestigd. In Café de Pool werd in october 1898 het besluit genomen tot de oprichting van de Groningse Damesstudenten Debating Club. Er verschenen vanaf 1820 regelmatig advertenties in de Groninger Courant van publieke verkopingen ten huize van J. Eekhoff Tzn. aan de Grote Markt, en na zijn overlijden tot en met 1849 ten huize van de erven Eekhoff.  De kleinzoon van zijn oom Harmannus Jans Eekhoff 1734-1818 is de bekende boekhandelaar en stadsarchivaris Wopke Eekhoff 1809-1880 te Leeuwarden. Over hem verscheen in 1980 bij de "Friese Pers Boekerij bv." het boek "Eekhoff en zijn werk".

Uit dit huwelijk:
2. Reint Eekhoff, winkelier, geboren te Groningen rond 1840, wonende aldaar, overleden aldaar op 3 februari 1907, ongeveer 67 jaar oud, zoon van Jan Theodoruszoon Eekhoff (1) en Anje Reints Starke. Reint is getrouwd te Leeuwarden op 12 juli 1864, op ongeveer 24-jarige leeftijd met  Grietje Roos, geboren te Leeuwarden op 25 april 1843, koopvrouw, overleden te Groningen op 14 maart 1916, 72 jaar oud, dochter van Jan Wilhelmus Roos (4) en Aaltje Koppen. Reint en Grietje krijgen of erven het servies van zijn ouders. Uit dit huwelijk:
3. Jan Wilhelmus Roos, winkelier, geboren te Amsterdam op 25 mei 1811, wonende te Leeuwarden, zoon van Willem Roos en Johanna Maria Delmer. Jan was gehuwd (1) met  Sophia de Vries, geboren rond 1811 (?). Jan is getrouwd te Groningen op 24 april 1837, op 25-jarige leeftijd (2) met  Aaltje Koppen (26 jaar oud), geboren te Groningen op 3 juni 1810, overleden te Leeuwarden op 4 mei 1856, 45 jaar oud, dochter van Lammert Koppen en Anna Jans Haverbult. Uit dit huwelijk:
4. Aaltje Roos, geboren te Leeuwarden op 5 januari 1852, dochter van Jan Wilhelmus Roos en Aaltje Koppen. Aaltje is getrouwd te Leeuwarden op 2 juli 1873, op 21-jarige leeftijd met  Petrus Adrianus Wilhelmy (28 jaar oud), geboren te Tietjerksteradeel op 23 juni 1845, overleden op 26 januari 1924, 78 jaar oud, zoon van Gerrit Fokkezn Wilhelmy en Imkje Nannes Drijfhout Ferf. Aaltje krijgt of erft het servies van haar zuster Grietje Uit dit huwelijk:
5. Jan Wilhelmus Wilhelmy ook genaamd Jan, geboren te Leeuwarden op 29 juni 1877, zoon van Petrus Adrianus Wilhelmy en Aaltje Roos (5). Jan is getrouwd te Leeuwarden op 22 augustus 1922, op 45-jarige leeftijd met  Martha Johanna Jacoba Helena Westra, geboren te Leeuwarden op 9 juni 1889, overleden aldaar op 5 april 1985, 95 jaar oud, dochter van Gerben Westra en Maria Pieternella van Engen. Jan Wilhelmus en Martha krijgen of erven het servies van zijn ouders.

6. Gerben Westra, Sergeant-Majoor, geboren te Leeuwarden op 6 mei 1864, wonende aldaar, te Assen en te Velsen, overleden aldaar op 7 november 1938, 74 jaar oud, zoon van Pieter Westra en Jacoba van Klaarbergen. Gerben is getrouwd te Norg op 2 augustus 1888, op 24-jarige leeftijd met  Maria Pieternella van Engen (19 jaar oud), geboren te Veenhuizen op 26 december 1868, overleden te Velsen op 9 september 1938, 69 jaar oud, dochter van Hermanus van Engen en Martha Johanna Schuur. Uit dit huwelijk:
7. Hermannus Jacobus Pieter Westra ook genaamd Herman, geboren te den Helder op 1 februari 1896, wonende te Bussum, gezagvoerder bij de K.N.S.M., overleden te Amersfoort op 4 februari 1993, 97 jaar oud, zoon van Gerben Westra (6) en Maria Pieternella van Engen. Hermannus is getrouwd op 7 juni 1928, op 32-jarige leeftijd met  Evertje Adriana Woudenberg (ongeveer 25 jaar oud), geboren op 19 augustus 1895 te Anna Palowna (NH), overleden te Amersfoort op 9 januari 1983, 87 jaar oud. Hermannus erft het servies van zijn zuster Martha Uit dit huwelijk: 
8. Frouke Westra, geboren te Bussum in 1935, 71 jaar oud, dochter van Hermannus Jacobus Pieter Westra (7) en Evertje Adriana Woudenberg. Froukje is getrouwd op 31 maart 1960, op 24-jarige leeftijd met  Foppe Otter (27 jaar oud), geboren te Hilversum op 15 mei 1932, wonende te Leusden, overleden aldaar op 17 november 1997, 65 jaar oud. Frouke krijgt het servies van haar ouders. De familie Otter komt uit de omgeving Franeker. Ooit was het hotel "De Bleek" familiebezit. De brug bij het hotel werd Ottersbryge genoemd. 
  • Home
  •